Một học trò có thể là người có hành vi bắt nạt, là nạn nhân của bắt nạt hoặc cả hai. bắt nạt học sinh là một dạng của bạo lực học đường, có thể gây ra tổn thương về mặt thể chất, tinh thần và từng lớp, thậm chí là tử vong, và đã trở nên một vấn đề y tế công cộng được quan hoài trên toàn cầu cũng như ở Việt Nam.
Trên thế giới, mỗi năm có 6 triệu trẻ trai và 4 triệu trẻ gái có liên can trực tiếp đến bạo lực học đường, trên 3,2 triệu học sinh là nạn nhân của ăn hiếp mỗi năm. Tại Hoa Kỳ, có khoảng 28% học trò từ 12 - 18 tuổi bị nạt tại trường, trong đó 18% học sinh bị xúc phạm, xọc, 18% là nạn nhân của những tin đồn, 5% bị đe dọa và 3% học sinh bị bắt làm những điều mà họ không muốn.
Một số nước có khuynh hướng giảm về tỉ lệ bị nạt và có hành vi doạ người khác như Đan Mạch, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Anh và Nauy. Bên cạnh đó, một số nước như Pháp, Bỉ, Hà Lan có tỉ lệ bị bắt nạt vẫn gia tăng ở cả hai giới. Theo thưa của tổ chức Plan International (PI), khảo sát trên 5 quốc gia châu Á cho thấy học trò 12 đến 17 tuổi bị doạ trong 6 tháng qua dao động trong khoảng 28% đến 75% với các hình thức bắt nạt thể chất, đe tinh thần và lạm dụng tình dục, trong đó, tỉ lệ bị đe ở Việt Nam là 71%.
Ảnh minh họa
Tại Việt Nam, trong thời gian gần đây học trò bị đe như hăm dọa, đánh đập được chia sẻ phổ quát trên các trang mạng từng lớp. Hành vi bắt nạt trong độ tuổi đi học liên hệ đến các vấn đề như thành tích học tập kém, hút thuốc lá và thiên hướng lạm dụng rượu tăng, khả năng kiểm soát xúc cảm kém, có nguy cơ trầm mình tiềm tàng.
Có mối can dự giữa học trò bị ăn hiếp với các yếu tố:
- Đặc điểm cá nhân chủ nghĩa: hạnh kiểm, học lực, giới tính và khối lớp của học sinh
- Gia đình: nghề, học thức, tình trạng hôn nhân của bác mẹ, kinh tế gia đình, học sinh sống chung với ai, mức độ quan tâm của gia đình, chừng độ học trò chứng kiến bạo hành gia đình và mức độ bị người thân la mắng, đánh đập.
- Môi trường sống: chừng độ đánh nhau, cãi nhau tại nơi sinh sống và tồi tệ từng lớp.
- Nhà trường: mối quan hệ với tía, học sinh sống cô lập và chứng kiến đe tại trường học.
Theo một nghiên cứu trên 248 học sinh trung học cơ sở tại tỉnh Phú Yên, tỉ lệ học trò bị nạt là 37,9%. Những nguyên tố liên can đến bị bắt nạt ở học trò là học lực, hạnh kiểm, khối lớp, kinh tế gia đình, tình trạng đánh nhau/cãi nhau và xảy ra các tệ từng lớp tại khu vực sống, có chứng kiến đe trong dài và mối quan hệ không tốt với thầy cô. Trong đó 3 nguyên tố gồm học lực, kinh tế gia đình và tình trạng đánh nhau hoặc cãi nhau tại khu vực sống cần được chú trọng.
Trong nghiên cứu trên, đa số học trò nhận được sự quan hoài từ gia đình, trong đó 64,5% cho là rất quan tâm và 31,1% là quan hoài, có 0,8% cho rằng không được gia đình quan hoài. Trong 12 tháng qua, phần đông học trò không chứng kiến bạo lực gia đình (60,1%), nhưng có tới 51,6% học trò đáp đã bị người nhà la mắng đánh đập, trong đó 6,8% học trò bị la mắng, đánh đập với chừng độ ngay. Hơn 50% học trò sống trong khu vực có xảy ra đánh nhau hoặc cãi nhau, với mức độ thỉnh thoảng là 43,1% và thường xuyên là 8,9%. Một phần nhỏ học sinh sống trong khu vực có các tệ từng lớp như cờ bạc, trộm cắp, cướp giật…
Một điều đặc biệt, những học sinh từ khối lớp 7 đến khối lớp 9 trong nghiên cứu này có tỉ lệ bị ăn hiếp cao hơn so với học sinh lớp 6.học trò có học lực từ khá trở xuống có tỉ lệ bị nạt cao hơn so với học sinh có học lực giỏi.học trò có hạnh kiểm từ khá trở xuống có tỉ lệ bị bắt nạt cao hơn so với học trò có hạnh kiểm tốt. Theo định nghĩa, chọc được thực hiện một cách thân thiện, vui vẻ không được xem là bắt nạt, có thể học sinh đang trong độ tuổi có sự biến chuyển về mặt tâm lý, những học sinh ở khối lớp lớn hơn dễ mẫn cảm hơn với sự ghẹo của bạn bè và cho rằng đó là hành vi ăn hiếp đối với mình.
Những học sinh có học lực kém thường bị bạn bè thục gây khó chịu hoặc ít được chú ý gây cảm giác bị xa lánh, đó được xem là những hình thức đe. Tâm lý chung của các bậc phụ huynh là không muốn cho con em mình chơi với những trẻ sống ở môi trường sống phức tạp, có lẽ thành thử mà những học sinh sống ở nơi thẳng tính xảy ra đánh nhau/cãi nhau thường bị doạ hơn. Bên cạnh đó, với những học sinh có điều kiện kinh tế gia đình khá giả, thứ nhất, có thể cách ứng xử của các em chưa hạp; thứ hai, các em thường mang những đồ vật có giá trị đến lớp, vô hình chung những điều đó đã khiến các em trở thành nạn nhân của doạ trong dài.
Mặc dù mối can dự giữa học trò bị nạt với các nhân tố khác về đặc điểm nhà trường là chưa rõ ràng, song vẫn cần sự quan hoài nhiều hơn từ phía nhà trường.Việc học sinh nhận định rằng thầy đối không công bằng có thể phát sinh sự ghen tị, dẫn đến những ứng xử không hiệp giữa các học sinh với nhau.Bên cạnh đó, tác động từ phương pháp giáo dục có thể có ảnh hưởng tích cực hoặc tiêu cực đến nhận thức của học sinh, nên việc chọn lựa hình thức xử phạt một cách hợp lý và khoa học là quan yếu.
CN Y tế Công cộng LÊ HUỲNH NHƯ
0 nhận xét:
Đăng nhận xét