Ông Shinjiro Koizumi, Bộ trưởng Môi trường Nhật Bản, đầu tháng 1/2020 đã tạo nên một làn sóng bàn cãi khi thông tin sẽ nghỉ phép hai tuần để trông nom đứa con mới chào đời.
Đây là bộ trưởng trước tiên của Nhật Bản làm như vậy bất chấp nước này đã có những chính sách khuyến khích các ông bố nghỉ thai sản có trợ cấp của chính phủ và thời gian cho phép lên tới một năm. Theo ông Koizumi, sự thay đổi này là cần thiết ở một giang san chỉ 6% người bố thực hành điều này.
|
Bộ trưởng Môi trường Nhật Bản Shinjiro Koizumi và vợ Christel Takigawa. Ảnh:
AFP.
|
Nhật Bản không phải là nước độc nhất vô nhị có chính sách này. Hàn Quốc cũng đang cải thiện các điều kiện khuyến khích người cha "nghỉ thai sản" qua đó tăng tỷ lệ sinh, giảm sức ép dân số già.
Tại Hàn Quốc, khi thời gian nghỉ tối đa tăng từ một năm lên hai năm, số nam giới nghỉ thai sản đã tăng từ 1.400 người năm 2011 lên hơn 22.000 người trong năm 2019. Người nghỉ sẽ được trả 80% tổng lương trong 3 tháng trước nhất, tối đa lên đến 1,5 triệu won (hơn 1.200 USD), tối thiểu là 700.000 won (khoảng 570 USD) mỗi tháng. Từ tháng thứ tư, nếu người bố vẫn nghỉ chăm con sẽ được trả 40% tổng lương, với số tiền tối đa nhận được là 1 triệu won (820 USD) và tối thiểu 500.000 won mỗi tháng.
Ngoài lương bổng, luật nghỉ thai sản cũng quy định người chồng nhận được khoản tiền thưởng lên tới 2,5 triệu won (2.100 USD) trong ba tháng đầu nghỉ thai sản để cùng chăm con với bạn trăm năm.
Bất chấp điều kiện nghỉ thai sản của các bậc bố mẹ đã được cải thiện về cả thời kì lẫn mức chi trả, nhiều người vẫn tỏ ra rất ngại ngùng và không muốn sử dụng quyền lợi của họ.
Ông Yi Sang-gu, chủ toạ Hiệp hội Phúc lợi từng lớp Hàn Quốc cho rằng, rào cản lớn nhất là "văn hóa đạo nho định hình việc người phụ nữ ở nhà chăm con, trong khi đàn ông đến nơi làm việc kiếm tiền". Tuy nhiên điều này không đúng trong tầng lớp ngày nay khi cả vợ và chồng đều phải kiếm tiền và nó đã dẫn đến sự xung đột giữa nhu cầu gia đình và định kiến từng lớp.
Lee Y. G, một nhà nghiên cứu 32 tuổi sống tại Yongin, Hàn Quốc đã dành 6 tháng để chăm con, khi người vợ sinh đứa con thứ ba vào tháng 10 năm ngoái. Anh san sớt: "Vợ tôi khá ổn với việc chăm đứa con đầu và thứ hai, nhưng tôi chắc chắn cô ấy cần sự trợ giúp khi có con thứ ba. Tôi quyết định làm điều đó để những đứa trẻ có những kỷ niệm đẹp thời thư". Mặc dù công ty của Lee rất thông cảm và tạo điều kiện nhưng Lee thấy chỉ có hai người đàn ông khác nghỉ như anh.
Khác với gia đình Lee, nhiều cặp vợ chồng khác lựa chọn nghỉ thai sản không trùng thời điểm với nhau để kéo dài thời gian ở bên con. tỉ dụ như cô Song Hak Min, 31 tuổi, đã xin nghỉ 9 tháng sau khi sinh con đầu lòng, trong khi chồng cô quyết định xin nghỉ để chăm con sau khi vợ quay trở lại công ty. Song cho biết: "Rất nhiều người xung quanh chúng tôi, đặc biệt là gia đình đã đặt câu hỏi là tại sao chồng tôi cũng cần phải nghỉ làm. Tuy nhiên, chúng tôi chẳng có lựa chọn nào khác, vì xung quanh chẳng ai có thể giúp chúng tôi coi sóc con".
|
Hơn 22.000 nam giới Hàn Quốc đã xin nghỉ thai sản trong năm 2019. Ảnh:
Handout.
|
Thông thường, ông bà giúp con cái săn sóc những đứa trẻ khi bố mẹ chúng phải đi làm. Nhưng đối với Bae Ga Yeon, 30 tuổi, đây không phải là tuyển lựa ăn nhập vì bố mẹ chồng cô không khỏe mạnh và họ còn đang đi làm. Tuy nhiên, chồng cô chẳng thể nghỉ chăm con thay vợ bởi chính những thành kiến về việc người cha nghỉ thai sản tại công ty của anh. rút cuộc, Bae quyết định nghỉ việc khi nhận thấy không thể cân bằng giữa công việc và nghĩa vụ chăm sóc con. Cô nói: "Công ty không cho phép tôi giảm giờ làm nếu tôi trở lại công sở, họ cũng không có nguồn lực để thay thế vị trí của tôi khi tôi không có ở đó. Thế nên tốt nhất là nghỉ việc".
Theo dữ liệu từ Bộ cần lao Hàn Quốc, tỷ lệ người bố nghỉ thai sản quay trở lại công việc ở các công ty lớn duy trì ở mức 87,4%, trong khi với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, con số này chỉ là 69,5%. Sự vi phạm các chính sách nghỉ thai sản, thí dụ như thải hồi người cần lao hoặc đối tối dạ... chỉ vì việc sử dụng kỳ nghỉ thai sản đã tăng từ 101 trường hợp (năm 2016) lên 265 trường hợp (năm 2018). Một số công ty thậm chí từ chối cho phép nhân viên nam nghỉ thai sản.
Theo ông Yi Sang-gu, cần có những chính sách mạnh mẽ hơn như ép người lao động nam nghỉ một số tháng khăng khăng để săn sóc con cái. Ngoài ra, ông cũng nhấn mạnh, trẻ mỏ cần phải phát triển nhận thức từ khi còn nhỏ về sự đổi thay vai trò giới trong tầng lớp. tinh thần đàn ông cũng nên săn sóc con cái ở nhà nên được nhấn mạnh trong sách giáo khoa ở trường học, hoặc trong các lăng xê dịch vụ công cộng của chính phủ.
Ngoài ra, cũng cần có thêm các bộ phim, chương trình truyền hình đề cập đến ích của việc người cha săn sóc con cái, biến khái niệm này thành một phần của văn hóa đại chúng.
Ông cũng ước lượng sẽ mất từ 5-10 năm để sự kỳ thị những người cha nghỉ thai sản giảm bớt, khi các vấn đề tầng lớp khác trong dĩ vãng được tháo gỡ theo thời kì.
Trên thực tiễn, các chương trình truyền chừng như
Bố ơi mình đi đâu thế?
, hay
Siêu nhân trở lại
tại Hàn Quốc từng tạo ra sự chú ý quanh việc người bố săn sóc trẻ, thông qua việc theo chân người cha và con của họ trong các hoạt động đời thường, hoặc trong các chuyến đi. Hai show truyền hình này ra mắt năm 2013, là khoảng thời gian số lượng đàn ông nghỉ chăm con bắt đầu tăng từ 1.402 (năm 2011) lên 3.421 vào năm 2014.
Tỷ lệ nam giới nghỉ thai sản ở Hàn Quốc đạt 13,4% năm 2017. Con số này khá nhỏ so với tỷ lệ 45% ở Thụy Điển, 40,8% ở Na Uy, và 24,9% ở Đức. ắt các nước châu Âu đều có văn hóa san sớt việc nuôi dạy con cái.
Tuy nhiên, Hàn Quốc vẫn đang dẫn đầu châu Á trong các chính sách bố nghỉ thai sản.
Thùy Linh
(Theo SCMP)